“BLACK FRIDAY” Święto handlu, czy zmora logistyki, a może ani jedno ani drugie?

Autor artykułu: Piotr Skobało

 

Wprowadzenie do tematu Black Friday jako globalnego zjawiska handlowego

Black Friday, pierwotnie znany jako amerykański fenomen zakupowy następujący po Święcie Dziękczynienia, ewoluował w globalne zjawisko handlowe, które w znaczący sposób wpływa na gospodarki na całym świecie. Ten dzień, uważany za nieoficjalne rozpoczęcie sezonu zakupów świątecznych, charakteryzuje się ogromnymi zniżkami i promocjami, przyciągając miliony konsumentów do sklepów i platform e-commerce. W tym artykule dokładnie przyjrzymy się, jak Black Friday wpłynął na dynamikę handlu detalicznego, a tym samym obszarów supply chain i jak przekształcił tradycyjne podejście zarówno konsumentów, jak i sprzedawców do zakupów.

Krótki przegląd historyczny i znaczenie Black Friday dla sektora handlu detalicznego

Historia Black Friday sięga lat 50. XX wieku, kiedy to handlowcy z Filadelfii zaczęli używać tego terminu do opisania intensywnego ruchu i zamieszania związanego z rozpoczęciem sezonu zakupów świątecznych. Z biegiem lat, Black Friday stał się nie tylko jednym z najbardziej lukratywnych dni w kalendarzu handlowym, ale także kluczowym wskaźnikiem trendów konsumenckich i stanu gospodarki.

 

Black Friday 2022

Liczby Black Friday 2022 rzeczywiście przedstawiają obraz niezwykle udanej imprezy, zarówno pod względem zakupów online, jak i stacjonarnych. Przyjrzyjmy się tym danym, aby zrozumieć ich znaczenie:

  • Rekordowa sprzedaż online w Czarny Piątek: Fakt, że sprzedaż online osiągnęła 9,2 miliarda dolarów, jest wyraźnym wskaźnikiem ogromnej popularności wydarzenia i rosnącej tendencji do zakupów online. Ta liczba, będąca rekordowa, pokazuje, że pomimo niepewności ekonomicznych lub fluktuacji rynkowych, Czarny Piątek nadal przyciąga masę konsumentów online. Może to odzwierciedlać skuteczność strategii marketingowych, atrakcyjność oferowanych zniżek i wygodę zakupów online.
  • Sprzedaż w Cyberponiedziałek przekracza rekordy: Sprzedaż w wysokości 11,3 miliarda dolarów w Cyberponiedziałek, przewyższając rekord z poprzedniego roku i stając się największym dniem zakupów online w historii USA, jest znacząca. Wskazuje na kontynuację zmiany zachowań konsumentów, z rosnącym preferowaniem ofert online. Może to być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak szerszy zasięg online, bardziej atrakcyjne oferty dostępne online, czy zmieniające się nawyki konsumentów po pandemii.
  • Wysokie frekwencje w sklepach stacjonarnych: Raport NRF o niemal 200 milionach klientów odwiedzających fizyczne sklepy podkreśla, że zakupy stacjonarne pozostają istotnym aspektem doświadczenia Czarnego Piątku. To ożywienie może być przypisane powrotowi do normalności po pandemii, gdzie konsumenci chętnie ponownie doświadczają zakupów w sklepach. Może to również sugerować skuteczne promocje w sklepach, atrakcyjność natychmiastowej dostępności produktów i doświadczeniowy aspekt zakupów w fizycznych lokalizacjach.
  • Nie wszyscy to kupują: Konsumenci deklarujący mniejsze zainteresowanie Black Friday wśród powodów wymieniają brak lub mniej pieniędzy (41 proc.), 23 proc. z nich mówi o chęci redukcji ilości posiadanych przedmiotów (23 proc.), a przekonanie o niskiej atrakcyjności promocji Black Friday ma 20 badanych.

Cel artykułu

Celem tego artykułu jest głęboka analiza i zrozumienie wpływu, jaki Black Friday wywiera na różne aspekty zarządzania łańcuchem dostaw. Zbadamy, jak przedsiębiorstwa dostosowują swoje strategie logistyczne, magazynowanie i transport, aby sprostać ogromnemu wzrostowi popytu i wyzwaniom operacyjnym związanym z tym jednodniowym wydarzeniem sprzedażowym. Również przyjrzymy się, jak krótkotrwały wzrost popytu wpływa na efektywność i optymalizację zasobów w łańcuchu dostaw, a także jak firmy mogą lepiej przygotować się na te wyzwania w przyszłości. Przeanalizujemy również negatywne skutki, również, a może przede wszystkim na środowisko naturalne.

Wpływ Black Friday na Zarządzanie Łańcuchem Dostaw

Charakterystyka zwiększonego popytu i wyzwania z nim związane

Black Friday generuje znaczący i gwałtowny wzrost popytu, który stawia przed firmami wyjątkowe wyzwania operacyjne. W tym okresie, przedsiębiorstwa muszą sprostać nagłemu zwiększeniu zapotrzebowania na produkty, jednocześnie utrzymując wysoką jakość usług i efektywność operacyjną. To zjawisko wymaga nie tylko wzmocnienia zdolności produkcyjnych czy logistycznych, ale także elastyczności i adaptacji w zarządzaniu zapasami oraz szybkiej reakcji na zmieniające się warunki rynkowe.

Black Friday rodzi przekonanie, że ceny, które będziemy w stanie uzyskać w tym czasie są zdecydowanie lepsze od tych w innych okresach. 65% Klientów bazuje na tym przekonaniu, i sądzi że oferty są zbyt dobre, żeby z nich nie skorzystać.

Analiza strategii zarządzania zapasami w kontekście krótkotrwałego wzrostu popytu

Efektywne zarządzanie zapasami jest kluczowe podczas Black Friday, gdyż błędy w tym obszarze mogą prowadzić do braków towarowych lub nadmiaru zapasów po zakończeniu promocji. W tym akapicie omówimy różne strategie, takie jak just-in-time (JIT), lean inventory oraz techniki prognozowania popytu, które firmy wykorzystują do optymalizacji zapasów. Skupimy się także na wyzwaniach, jakie niesie za sobą zarządzanie niepewnym popytem oraz na sposobach, w jakie technologie, takie jak sztuczna inteligencja i analiza danych, mogą wspierać decyzje dotyczące zarządzania zapasami w tym dynamicznym okresie.

Jest kilka elementów bez analizy, których trudno dostaowac się do tego okresu. Do obszarów należą m.in:

  • Predykcja Popytu: Zdolność do precyzyjnego przewidywania wzrostu popytu jest kluczowa. Firmy muszą wykorzystywać dane historyczne, analizy trendów rynkowych oraz zaawansowane narzędzia analityczne do prognozowania potrzebnych ilości zapasów. Dokładna prognoza pozwala na uniknięcie zarówno niedoborów, jak i nadmiarów zapasów.
  • Elastyczność Zapasów: W obliczu krótkotrwałego, ale intensywnego wzrostu popytu, elastyczność w zarządzaniu zapasami staje się niezbędna. Firmy muszą być zdolne do szybkiego skalowania zapasów w górę lub w dół w odpowiedzi na aktualne potrzeby rynkowe. Wymaga to elastycznych umów z dostawcami oraz możliwości szybkiego dostosowania poziomów zapasów.
  • Zarządzanie Zapasami Wielopoziomowymi: Wyspecjalizowane strategie, takie jak zarządzanie zapasami wielopoziomowymi, mogą być wykorzystywane do optymalizacji dostępności produktów przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów przechowywania. Poprzez umieszczanie zapasów w różnych lokalizacjach (np. magazyny centralne, regionalne, sklepy detaliczne) firmy mogą lepiej reagować na lokalne wzrosty popytu.
  • Strategie “Just in Time” (JIT): Implementacja strategii JIT może pomóc w ograniczeniu nadmiernych zapasów poprzez synchronizację dostaw z rzeczywistym zapotrzebowaniem. Chociaż ta metoda może być ryzykowna w przypadku nieprzewidzianych zawirowań w łańcuchu dostaw, może również znacząco zredukować koszty związane z magazynowaniem.

Przy okazji jest to okres, w którym firmy “czyszczą” magazyny, czyli pozbywają się towaru mniej rotującego, robiąc miejsce np. na nowe kolekcje.

Przykłady działań firm w odpowiedzi na wyzwania Black Friday

W tym akapicie przedstawimy konkretne przypadki firm, które skutecznie radzą sobie z wyzwaniami związanymi z Black Friday. Pokażemy, jak różne branże, od elektroniki po odzież, adaptują swoje łańcuchy dostaw, aby maksymalizować wydajność i zyski w tym kluczowym okresie. Zostaną omówione innowacyjne podejścia do zarządzania zapasami, logistyki, a także strategie współpracy z dostawcami i partnerami logistycznymi, które pomagają firmom zwiększyć swoją elastyczność i reaktywność w obliczu wyzwań związanych z Black Friday.

  • Zastosowanie zaawansowanej analityki i prognozowania popytu: Firmy mogły korzystać z zaawansowanych narzędzi analitycznych do dokładniejszego prognozowania popytu na Black Friday 2023. Dzięki temu mogły lepiej dostosować poziom swoich zapasów, minimalizując ryzyko niedoboru lub nadmiaru produktów.

NIKE, renomowana firma odzieżowa, zastosowała algorytmy sztucznej inteligencji do analizowania danych sprzedażowych, mediów społecznościowych, a także trendów w modzie. Algorytmy te skupiały się na identyfikacji wzorców zakupowych i preferencji konsumentów, a także na przewidywaniu nadchodzących trendów modowych, co pozwoliło firmie na lepsze dostosowanie swojej oferty produktowej do oczekiwań klientów.

  • Elastyczność łańcucha dostaw i szybka reakcja: W 2023 roku, firmy mogły skoncentrować się na zwiększeniu elastyczności swoich łańcuchów dostaw. Przykładowo, mogły zwiększyć współpracę z lokalnymi dostawcami, aby szybciej reagować na zmieniające się warunki rynkowe i zapotrzebowanie klientów w trakcie Black Friday.

IKEA, czołowy producent mebli, wprowadził elastyczne planowanie produkcji, aby szybko reagować na zmieniający się popyt. Wykorzystując dane sprzedażowe i prognozy rynkowe, firma dostosowywała swoje linie produkcyjne, aby skupić się na najbardziej poszukiwanych produktach, szczególnie przed i w trakcie Black Friday. Dzięki temu mogła efektywnie zaspokajać potrzeby rynku, unikając nadprodukcji mniej popularnych produktów.

  • Omnichannel i strategie fulfillment: Duże firmy mogły w 2023 roku stosować zintegrowane strategie sprzedaży i realizacji zamówień (omnichannel), które pozwalają na wykorzystanie zarówno sklepów stacjonarnych, jak i online do efektywniejszego zarządzania zapasami i realizacji zamówień, co jest szczególnie ważne w okresach wzmożonej sprzedaży.

W 2022 roku, MediaExpert znacząco rozbudował swoją strategię omnichannel, integrując sprzedaż online z doświadczeniem w sklepie stacjonarnym. Dzięki temu, odnotowano wzrost sprzedaży online o 20%.

Firma wdrożyła również interaktywne kioski w swoich sklepach, które pozwalają klientom na przeglądanie i zamawianie produktów online bezpośrednio ze sklepu. To doprowadziło do zwiększenia sprzedaży krzyżowej o 15%.

Logistyka i Magazynowanie w Okresie Black Friday

Specyfika pracy magazynów i centrów dystrybucyjnych podczas Black Friday

Black Friday wymaga od firm szczególnej uwagi na efektywność i skalowalność procesów logistycznych. W tym okresie, kluczowe staje się zarządzanie przepływem towarów, od dostawcy aż po klienta końcowego. W tym akapicie skupimy się na strategiach, które firmy stosują, aby sprostać wzmożonym wymaganiom, takich jak zwiększenie przepustowości centrów logistycznych, optymalizacja ścieżek dystrybucji oraz wykorzystanie zaawansowanych systemów zarządzania magazynem (WMS).

W jaki sposób nowoczesne technologie, w tym automatyzacja i robotyzacja, przyczyniają się do zwiększenia efektywności logistycznej w tym kluczowym okresie?

Strategie optymalizacji operacji magazynowych i logistycznych, szczególnie w okresach szczytu, takich jak Black Friday:

  • Analiza operacji logistycznych w magazynie:
    1. Analizowanie i optymalizacja procesów kompletacji i przygotowywania zamówień.
    2. Sugestia wprowadzenia drobnych zmian, takich jak zapewnienie odpowiedniej ilości i rozmieszczenia opakowań, w celu zwiększenia efektywności.
  • Sprawdź układ magazynu i dostosuj go w razie potrzeby:
    1. Układ magazynu jest kluczowy dla efektywnej pracy, szczególnie w okresach szczytowych.
    2. Towary będące motorami napędowymi promocji, muszą znaleźć się w miejscach łatwo dostępnych,
    3. Rekomendacje obejmują optymalizację przepływów materiałowych w magazynie oraz potencjalną rekonfigurację układu w oparciu o prognozy popytu dla reszty towarów
  • Nie zaniedbuj szkolenia operatorów:
    1. Nie należy przestać podkreślać znaczenia wszechstronnych i dobrze przeszkolonych operatorów.
    2. Kluczowe jest również efektywne szkolenie początkowego dla pracowników tymczasowych w okresie szczytu.
  • Wykorzystaj Funkcjonalności Systemu WMS:
    1. Poparcie dla wykorzystania Systemu Zarządzania Magazynem (WMS) do automatyzacji i optymalizacji operacji.

Najlepsze praktyki i studium przypadków efektywnego zarządzania logistyką w tym okresie

  • Przyspiesz przygotowanie zamówień:
    • Udostępniaj klientom aktualizacje na bieżąco, aby uniknąć anulowania zamówień i niezadowolenia Klientów.
  • Grupuj podobne zamówienia:
    • Łącz zamówienia o podobnym profilu, aby zminimalizować dystans i zoptymalizować wydajność kompletacji.
  • Połącz wybieranie, pakowanie i wysyłkę:
    • Przygotuj wcześniej kartony i etykiety wysyłkowe, aby usprawnić proces.
  • Przygotuj się na personalizację:
    • Z góry przygotuj przedmioty promocyjne i literaturę, aby efektywnie zarządzać zapotrzebowaniem na personalizację.
  • Przygotuj przedwstępną segregację do wysyłki:
    • Włącz proces przedsortowania w magazynie, aby przyspieszyć odbiór przez przewoźnika i obniżyć koszty.
  • Planuj zwroty:
    • Antycypuj zwroty, drukując wcześniej kody kreskowe i używając zdjęć produktów do szybkiej obróbki zwróconych przedmiotów.
  • Współpracuj z najlepszymi przewoźnikami:
    • Wybieraj przewoźników oferujących elastyczność, śledzenie i rozumienie wyzwań E-commerce.

Transport i dostawy w okresie szczytu

Analiza wpływu wzmożonego wolumenu wysyłek na systemy transportowe

Black Friday generuje ogromne obciążenie dla systemów transportowych, co wymaga od firm szczególnej uwagi na zarządzanie flotą i planowanie tras. W tym akapicie omówimy, jak przedsiębiorstwa dostosowują swoje strategie transportowe, aby radzić sobie ze zwiększonym ruchem i zapewnić terminowe dostawy. Skupimy się na wykorzystaniu zaawansowanych narzędzi do optymalizacji tras, zarządzaniu czasem dostaw oraz na współpracy z dostawcami usług logistycznych. Ponadto, omówimy, jak technologie, takie jak systemy GPS i oprogramowanie do zarządzania flotą, są wykorzystywane do zwiększenia efektywności i redukcji kosztów transportu w tym napiętym okresie.

  • Zwiększony wolumen ładunków: W związku z przygotowaniami detalistów do sezonu zakupowego, branża transportowa doświadcza wzrostu popytu. Wzrost ten generuje więcej tras transportowych i potencjalnie większe zyski dla firm transportowych.
  • Nacisk na terminowość dostaw: W tym okresie presja na terminowe dostawy jest wyjątkowo duża. Producentów i magazyny detaliczne ciągle otrzymują i wysyłają towary, co stawia kierowców ciężarówek pod znaczącą presją czasową, aby zapewnić terminowe dostawy.
  • Problemy z ruchem drogowym: Intensywne przemieszczanie towarów i ludzi w tygodniach przed Czarnym Piątkiem pogarsza warunki ruchu drogowego. Kierowcy ciężarówek muszą zmagać się z ciężkim ruchem, co jest dodatkowo komplikowane przez zwiększoną liczbę ciężarówek na drogach.
  • Przedłużone godziny pracy: Kierowcy ciężarówek często pracują w przedłużonych godzinach w sezonie świątecznym, spędzając więcej czasu z dala od rodzin. Pełnią kluczową rolę w utrzymaniu ruchu gospodarczego, ale kosztem osobistego czasu i potencjalnego stresu związanego z długimi godzinami pracy i wymagającym harmonogramem.
  • Wpływ ekonomiczny: Świąteczne sprzedaże detaliczne, w tym Czarny Piątek i zakupy online, znacząco przyczyniają się do gospodarki, generując miliardy dolarów sprzedaży. Branża transportowa, jako istotny element tego łańcucha ekonomicznego, korzysta z tego wzrostu.

Wpływ Black Friday na środowisko

Kluczowe elementy dotyczące wpływu Blck Friday na środowisko to:

  • Wpływ klimatyczny transportu towarów w Black Friday: Dane pokazują, że Black Friday znacząco zwiększa zapotrzebowanie na transport ciężarowy, co skutkuje znacznym wzrostem emisji CO2. W tygodniu Black Friday ciężarówki w Europie emitują 1,2 miliona ton CO2, co stanowi 94% więcej niż w przeciętnym tygodniu.
  • Porównanie z rocznymi emisjami: Dodatkowe zanieczyszczenia powodowane przez ciężarówki w Black Friday w ciągu zaledwie jednego tygodnia są równoważne rocznym emisjom wszystkich ciężarówek w Bułgarii, lub około 3,500 lotów powrotnych z Paryża do Nowego Jorku.
  • Ciężarówki jako główne źródło emisji: Ciężarówki są podstawowym środkiem transportu towarów w Europie, odpowiadając za 64% emisji z transportu towarów. Ich aktywność ma wzrosnąć, co pogorszy problem.
  • Rozwiązanie w postaci ciężarówek bezemisyjnych: Elektryczne ciężarówki o zerowej emisji są przedstawiane jako realne rozwiązanie. Są już dostępne na rynku, a do 2035 roku mają być bardziej opłacalne niż ciężarówki dieslowskie, dorównując im pod względem możliwości operacyjnych.
  • Obecny stan przyjęcia ciężarówek elektrycznych: Mimo dostępności ciężarówek elektrycznych, ich adopcja postępuje wolno.. Firmy takie jak Amazon i Deutsche Post DHL rozpoczęły przejście, ale ogólny postęp w kierunku transportu towarowego o zerowej emisji jest opóźniony.
  • Działania regulacyjne UE: Unia Europejska rozważa zaostrzenie celów klimatycznych dla pojazdów ciężarowych. Sugeruje się, że konieczny jest termin 2035 roku dla zakończenia sprzedaży nowych ciężarówek z silnikami, aby osiągnąć cel UE dotyczący zerowej emisji netto do 2050 roku.
  • Potencjalne redukcje CO2: Przyjęcie terminu wycofania w 2035 roku mogłoby doprowadzić do 11% redukcji emisji CO2 z ciężarówek do 2030 roku i 48% redukcji do 2035 roku, w stosunku do 2022 roku. Oznaczałoby to znaczne zmniejszenie emisji związanych z transportem towarowym w Black Friday.

Ta analiza podkreśla pilną potrzebę przejścia na czystsze metody transportu, szczególnie w kontekście wydarzeń o wysokim popycie, takich jak Black Friday. Skupienie się na działaniach regulacyjnych i rynkowych rozwiązaniach podkreśla wieloaspektowe podejście wymagane do rozwiązania tego znaczącego problemu środowiskowego.

Podsumowanie

Black Friday zdecydowanie zaburza pracę łańcuchów dostaw, Przygotowania do niego są kosztowne w zakresie inwestycji w infrastrukturę, ludzi. Pozostawia wiele wyzwań związanych z utylizacja kosztów w pozostałych okresach. Zdecydowanie bardziej oszczędnie byłoby ten szczyt rozłożyć tak jak próbujemy rozkładać końce kwartałów etc.

Z drugiej strony jest w tym coś romantycznego i ekscytującego. Jest to wyzwanie , na które obszary logistyki szykują się miesiącami. Rozmowy z koleżankami i kolegami logistykami oraz żarty pod tytułem “kto wywiózł a kto nie wywiózł”. Branżowe wsparcie moralne, w postaci kupowania prezentów wcześniej, żeby nie “dokładać” logistykom w tym okresie.

Czy wolałbym żeby tego nie było… z wszystkich racjonalnych względów… tak. Ale siedząc do późnych godzin nocnych “na łączach” z zespołem, w kolejnym 20 roku pracy w operacjach, łza się trochę kręci a motywacja cały czas olbrzymia, żeby nie zawieść oczekiwań Klientów.

A Wy co myślicie?

Powrót do blogu